Godziny otwarcia Muzeum:
poniedziałek - nieczynne
wtorek - 10:00-15:00
środa - 10:00-15:00
czwartek - 12:00-17:00
piątek - 10:00-15:00
sobota - nieczynne
niedziela - 10:00-14:00
Opłata za zwiedzanie Muzeum:
bilet normalny - 5,00 zł
bilet ulgowy - 2,50 zł
opłata za przewodnika - 15 zł
w niedzielę - wstęp bezpłatny
Kontakt:
Zwyczaje i obrzędy związane z okresem Wielkiej Nocy w Kętach i okolicy
2015-03-25
24 marca bieżącego roku w Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego odbyło się 80 Spotkanie przy armacie, zatytułowane „Zwyczaje i obrzędy związane z okresem Wielkiej Nocy w Kętach i okolicy”. Spotkanie poprowadziła etnolog z kęckiego muzeum Pani Alicja Skrudlik – Pilch. Święta Wielkanocne, upamiętniające zmartwychwstanie Chrystusa to najważniejsze święto wśród chrześcijan. Prelegentka z dużą pasją i zaangażowaniem podzieliła się z gośćmi efektami swoich wieloletnich badań naukowych nad wspomnianą tematyką. Podczas wykładu odwoływała się także do zachowanych lokalnych źródeł pisanych. Przytaczała zwłaszcza relacje Ambrożego Grabowskiego, który w swoich cennych wspomnieniach z dużą skrupulatnością opisał wiele zwyczajów wielkanocnych, funkcjonujących w Kętach i okolicznych miejscowościach pod koniec XVIII i w pierwszej połowie XIX w.
Okres Świąt Wielkiej Nocy rozpoczynała Niedziela Palmowa, mająca związek z uroczystością wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Etnolog przybliżyła z jakich materiałów były wykonywane palmy w naszym regionie. Następnie przeszła do omawiania obrzędów i zwyczajów panujących w czasie uroczystości Triduum Paschalnego, kiedy celebruje się mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. W Wielki Czwartek np. wierni nosili stroje odznaczające się ciemną kolorystyką. Prelegentka podkreśliła niezwykle bogatą symbolikę Wielkiego Piątku, upamiętniającego śmierć Chrystusa na krzyżu. Opisała obchodzone tego wyjątkowego dnia zwyczaje, wśród których było m, in. „topienie bałwana”. Młodzi chłopcy wyciągali ze stodoły snopek słomy, okrywając go starymi szmatami. Kukła, nazywana „Judaszem” była wiązana na powrózku i wleczona na miejscowy cmentarz. Następnie jeden z młodzieńców wchodził z bałwanem na wieżę kościoła parafialnego i zrzucał go na ziemię. Tam „Judasz” był okładany kijami i topiony w najbliższej kałuży, lub innym zbiorniku wodnym. Wśród innych wielkopiątkowych obrzędów etnolog wymieniła: obmywanie w wodzie, zadawanie „Bożych ran”, czy obwieszanie żuru. Wielka Sobota to z kolei dzień tradycyjnie związany ze świeceniem pokarmów. Jak podkreśliła jajko jest symbolem odradzającego się życia oraz triumfu życia nad śmiercią, zresztą nie tylko wśród chrześcijan. W Wielkanocny Poniedziałek także w naszym regionie był rozpowszechniony zwyczaj polewania się wodą, która jak wierzono miała obmywać z grzechów oraz sprzyjać płodności.
W podsumowaniu prowadząca spotkanie wyraziła głębokie ubolewanie, że dawne zwyczaje i obrzędy, związane z Wielkanocą zamierają. W jej przekonaniu Święta Wielkanocne niestety tracą swój religijny wymiar, ulegając wszechobecnie występującej komercjalizacji. Temat spotkał się z dużym zainteresowaniem wśród zgromadzonych gości, którzy zadawali liczne pytania. Po prelekcji miała miejsce ożywiona dyskusja. Goście zabrali głos, dzieląc się swoimi przemyśleniami na temat tego jakie zwyczaje wielkanocne dawniej panowały w ich domach rodzinnych.
Andrzej Małysa