Godziny otwarcia Muzeum:
poniedziałek - nieczynne
wtorek - 10:00-15:00
środa - 10:00-15:00
czwartek - 12:00-17:00
piątek - 10:00-15:00
sobota - nieczynne
niedziela - 10:00-14:00
Opłata za zwiedzanie Muzeum:
bilet normalny - 5,00 zł
bilet ulgowy - 2,50 zł
opłata za przewodnika - 15 zł
w niedzielę - wstęp bezpłatny
Kontakt:
70 Spotkanie przy armacie
2012-11-22
Spotkanie pt. „Błękitna krew i wojskowe zacięcie. Właściciele dóbr żywieckich (w tym majątku Czaniec, Bestwina) z dynastii Habsburgów w XIX i XX w.” poprowadziła dyrektor muzeum dr Marta Tylza-Janosz. Prelegentka przedstawiła życiorysy właścicieli dóbr ziemskich z dynastii panującej w monarchii austriackiej. Bohaterami wykładu byli więc Albert Kazimierz książę Sasko-Cieszyńskiego (właściciel dóbr 1808-1822 r.), arcyksiążęta Karol Ludwik(wł. dóbr 1822-1847 r.), Albrecht Fryderyk(1847-1895 r.), Karol Stefan (1895-1933 r.) oraz jego synowie Karol Olbracht(właściciel części żywieckiej 1933-1945 r.) i Leon Karol (właściciel części bestwińskiej 1933-1939 r.).
Przedstawiciele dynastii habsburskiej pojawili się jako właściciele ziemscy w Galicji poprzez zakup przez Alberta Kazimierza w roku 1808 dóbr bestwińskich z Czańcem i Porąbki. Od tej pory aż do roku 1917 następcy księcia skupywali majątki w okolicy, które od nabytego w 1838 r. Żywca, gdzie utworzono centrum administracyjne, nosiły miano dóbr żywieckich. Poza karierą wojskową oraz różnymi funkcjami państwowymi jakie piastowali, właściciele dóbr przyczyniali się do rozwoju gospodarczego swych ziem.
Największe zasługi na tym polu miał Albrecht Fryderyk, który założył wiele zakładów przemysłowych, w tym wiele będących pierwszymi zakładami danej specjalizacji na terenie Galicji Zachodniej. Były to: Fabryki Drenów i Rur w Bestwinie i Wieprzu (ok. 1850 r.) Browar na Pawlusiu w Wieprzu (zał. 1856 r.), Fabryka Likierów, Rosoliów i Rumu, Fabryka Pudełek na Cygara, Szczotek i Parkietów. Szczególne znaczenia miała Fabryka Kleju, Spodium i Mąki Kostnej (od 1888 r. Fabryka Nawozów Sztucznych) założona w latach 1868 – 1870 w Żywcu, która po rozbudowie w roku 1888 produkując wielką ilość nawozów sztucznych zaopatrywała również gospodarstwa okolicznych włościan. Wiele rozwiązań i produktów wytwarzanych w dobrach było wystawianych na światowych i krajowych wystawach. Medale otrzymywały np. produkty mączne z powstałego w 1845-48 r. młynie amerykańskim w Czańcu (od 1880 r. młyn papierowy), dreny i rury, sztuczne systemy zakładania łąk, hodowla bydła holenderskiego, nawozy sztuczne, wyroby żelazne wytwarzane w hutach w Obszarze i Węgierskiej Górce.
Pani dr Marta Tylza-Janosz podkreśliła również nowatorskie rozwiązania w gospodarce rolnej. Część spotkania poświęciła na przedstawienie majątku czanieckiego, zwłaszcza dwóch folwarków – zamkowego i na Zagłęboczu. Opisała również działalność słynnego w latach 50-tych XIX w. młyna amerykańskiego w Czańcu. Poczynania Habsburgów na tym terenie są o tyle ważne, że pod koniec XIX w. posiadali oni trzeci pod względem wielkości majątek ziemski w Galicji Zachodniej. W historii ich majątku pojawia się również wątek kęcki. W roku 1822 Karol Ludwik zakupił od Wiktorii Mieroszewskiej majątek Brzeszcze w skład którego wchodziły wsie Hecznarowice i Nowa Wieś. Habsburgowie byli właścicielami Nowej Wsi do 30 listopada 1839 r., kiedy to po dłuższych negocjacjach za sumę 75 tys. złr c.m. zakupił ją Karol Larisch. Prelekcja zakończyła się ciekawą dyskusją na tematy związane ze stanem i działaniami dotyczącymi posiadłości ziemiańskich w okolicach Kęt, zwłaszcza dworów i pałaców.