16 czerwca bieżącego roku w kęckim muzeum odbyło się 82 spotkanie przy armacie.

Było ono zatytułowane Grupa Rekonstrukcji Historycznej Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim” – nauka, hobby, zabawa. Prelekcję na temat działalności grup rekonstrukcyjnych wygłosił Pan Marcin Dziubek – nauczyciel historii w Powiatowym Zespole Nr 2 Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego i Technikum w Oświęcimiu. Pedagog ma również bardzo ciekawe zainteresowania. Jest założycielem i szefem Grupy Rekonstrukcyjnej Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim”, która działa przy Towarzystwie Miłośników Bielan. W spotkaniu oprócz prelegenta, wzięło udział dwóch członków jego Grupy Rekonstrukcyjnej.

Prelekcji towarzyszyła prezentacja uniformów Wojska Polskiego z okresu I i II wojny światowej.

Były prezentowane mundury Legionów Polskich, mundury noszone przez żołnierzy polskich formacji obrony narodowej w czasie kampanii wrześniowej, mundury powstańców warszawskich, mundury Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (II Korpusu gen. Władysława Andersa) oraz mundury Ludowego Wojska Polskiego. Goście mogli zobaczyć także repliki uzbrojenia używanego przez polskich żołnierzy na frontach II wojny światowej. Były tam m. in.: ciężki karabin maszynowy Browning, ręczne karabiny maszynowe Browning, karabin Mauser, pistolet maszynowy MP 40, pistolet maszynowy PPSz (nazywany potocznie pepeszą) czy pistolet maszynowy Thompson.

Działalność grup rekonstrukcji historycznej

 Na wstępie prelekcji Marcin Dziubek zaznaczył, że zjawisko powstawania i działalności grup rekonstrukcji historycznej jest stosunkowo nowe. W Polsce tworzenie pierwszych grup rekonstrukcyjnych przypada na lata 60. XX w. Powstające wówczas grupy odtwarzały sylwetki wczesnośredniowiecznych wojów bądź rycerzy. Szybki rozwój grup rekonstrukcyjnych nastąpił po przemianach ustrojowych w Polsce pod koniec lat 80. Rozpiętość ich działalności jest bardzo szeroka, począwszy od starożytności a skończywszy na czasach współczesnych. Obecnie występują nawet grupy odtwarzające formacje Milicji Obywatelskiej czy ZOMO. O skali tego zjawiska mogą świadczyć następujące dane, które przybliżył prelegent. Otóż w 1992 r. na polach Grunwaldu spotkała się niewielka grupka licząca 20 zapaleńców, która chciała przypomnieć wydarzenia bitwy z 1410 r. Ich zmagania oglądało zaledwie kilkunastu widzów. Dla porównania w 2010 r. kiedy przypadało 600 – lecie bitwy pod Grunwaldem rekonstruktorów było już prawie 1500. Szacuje się, że ich zmagania oglądało nawet około 100 tys. widzów.

Grupa Rekonstrukcji Historycznej Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim”, której twórcą jest Pan Marcin Dziubek została założona w 2005 roku.

Grupa powstała przy okazji odsłonięcia pomnika poświęconego żołnierzom Armii Krajowej z oddziału „Sosienki” Partyzanci z tego oddziału wsławili się m. in. niesieniem pomocy uciekinierom z obozu koncentracyjnego Auschwitz. Wybierając na swojego patrona oświęcimski batalion dowodzony przez  kapitana Jana Skrzypka, rekonstruktorzy chcieli przypomnieć zasługi nieco zapomnianych formacji obrony narodowej w kampanii wrześniowej.
Jak podkreślał prelegent każda działająca w Polsce grupa rekonstrukcyjna musi działać zgodnie z obowiązującym prawem. Rekonstruktorzy zmuszeni są do przestrzegania Ustawy o broni i amunicji. W myśl obowiązujących przepisów członkowie grup rekonstrukcyjnych nie mogą nosić mundurów i odznaczeń używanych aktualnie przez oddziały Wojska Polskiego.

Grupa Rekonstrukcji Historycznej Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim” prowadzi głównie działalność edukacyjną. Członkowie grupy pojawiają się z prelekcjami i pokazami w muzeach, izbach regionalnych oraz szkołach. Jak przyznał założyciel Grupy Rekonstrukcyjnej, jej działalność cieszy się ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród młodzieży. Znacznie łatwiej uczyć historii, prezentując przy okazji broń, umundurowanie, czy wyposażenie żołnierza. Według prelegenta ich działalność jest o wiele atrakcyjniejszą formą przekazywania wiedzy. Prezentowane są nie tylko wojsko i militaria, ale przy okazji cały okres II Rzeczypospolitej.

Członkowie grup rekonstrukcyjnych są obecni podczas świąt zarówno państwowych jak i kościelnych. Ich obecność bez wątpienia ubarwia odbywające się wtedy uroczystości. Rekonstruktorzy z Bielan regularnie uczestniczą w uroczystościach odbywających się w rocznicę bitwy pod Rajskiem, stoczonej na początku września 1939 roku. W tym krwawym boju wzięła udział część oświęcimskiego batalionu. Członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim” obecni są także podczas uroczystości związanych ze świętami państwowymi: 3 maja oraz 11 listopada.
Grupa z Bielan często bierze udział w inscenizacjach historycznych, na których obecne są inne grupy rekonstrukcyjne. W inscenizacjach bitew widzowie mogą zobaczyć oprócz mundurów i uzbrojenia, także zrekonstruowany sprzęt wojskowy, m. in. armaty przeciwpancerne Boforsa czy pojazdy pancerne. Rekonstruktorzy z Bielan regularnie uczestniczą w rekonstrukcji bitwy wyrskiej stoczonej 2 września 1939 roku. W bitwie tej walczył oświęcimski batalion. Jego żołnierze przeprowadzili udane kontrnatarcie, które wyrzuciło Niemców z miejscowości Wyry. Inną znaną rekonstrukcją z udziałem Grupy Rekonstrukcji Historycznej Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim” jest obrona Węgierskiej Górki. Pan Marcin Dziubek podkreślił, że stara się w miarę możliwości uczestniczyć wraz z członkami swojej Grupy w wielu inscenizacjach bitew, stoczonych w czasie wojny obronnej 1939 roku. W rekonstrukcjach tych wykorzystywane są środki pirotechniczne, co dodatkowo podnosi atrakcyjność widowiska. W czasie jednej z rekonstrukcji członkowie Grupy Rekonstrukcyjnej z Bielan spotkali m. in. redaktora Adama Sikorskiego, słynącego z prowadzenia popularnego programu w Telewizji Polskiej, zatytułowanego Było nie minęło.

Spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem, o czym mogą świadczyć liczne pytania od gości na które dogłębnie odpowiadał prelegent.
   
Andrzej Małysa, Muzeum w Kętach