We wtorek 26 marca br., o godz. 16.30 odbyła się promocja książki autorstwa Pana Marka Ciska pt. „W kącie czy na froncie ? Kęty wokół legendy legionowej”.

Na początku spotkania Dyrektor Marta Tylza-Janosz powitała zgromadzonych, a w szczególności autora książki Pana Marka Ciska. Następnie odbyło się wręczenie egzemplarzy książki wraz z podziękowaniami dla osób które przyczyniły się w znaczący sposób do powstania publikacji. Pierwszy egzemplarz trafił do rąk autora książki. Następne podziękowania wraz z książkami Dyrektor skierowała w kierunku władz Gminy Kęty za wsparcie finansowe placówki tj. Radzie Miejskiej w Kętach na ręce Pana Eugeniusza Zawadzkiego Przewodniczącego Rady Miejskiej, a także w kierunku Pana Tomasza Bąka Burmistrza Gminy Kęty. Podziękowania zostały skierowane również do Pana Zbigniewa Matejko, poprzedniego Dyrektora Muzeum za podjęcie inicjatywy w powstaniu pracy. Podziękowania należały się również Panu dr hab. Józefowi Hamplowi za recenzję wydawniczą książki oraz Panu Łukaszowi Derewieckiemu za skład i stronę edytorską książki. Dalej słowa wdzięczności Pani Dyrektor skierowała do kęckich darczyńców, którzy podarowali fotografie oraz pamiątki z pobytu Legionów w Kętach do wspomnianego wydawnictwa, byli to Wiktor Frisz, Jan Kanty Christ, Zakon Sióstr Zmartwychwstanek.

W następnej kolejności Dyrektor oddała głos autorowi Panu Markowi Ciskowi. Autor przedstawił swoje zainteresowania tematem pobytu Legionów w Kętach i okolicy oraz przesłanki jakimi kierował się w takim a nie innym ujęciu tematu. Podkreślił rolę jaką Kęty odegrały w stacjonowaniu wojska Piłsudskiego oraz rolę jaką pobyt Legionów miał w dziejach miasta. Zwrócił przy tym szczególną uwagę na historie konkretnych ludzi, co również znalazło odzwierciedlenie w umieszczonych w książce biogramach legionistów związanych z miastem i okolicznymi miejscowościami. W trakcie dyskusji wyjaśnił dlaczego to właśnie Kęty i okolice zostały przeznaczone na miejsce reorganizacji Legionów. Po wystąpieniu, tradycyjne, autor podpisywał egzemplarze książki oraz odpowiadał już na pytania indywidualnie.

O książce

Ta, licząca prawie 180 stron, oparta na szerokiej bazie źródłowej, praca przedstawia działalność społeczności kęckiej w kierunku rozwoju ruchu narodowego przed wybuchem I wojny światowej, aż do utrwalania się i podtrzymywania legendy legionowej w mieście i okolicach w okresie międzywojennym. Główną część książki stanowią oczywiście zagadnienia związane z pobytem I Brygady Legionów, w tym samego Józefa Piłsudskiego, w Kętach i okolicy. Książka zawiera również zbiór biogramów legionistów pochodzących z Kęt i okolicy (Hecznarowic, Bulowic, Czańca, Wilamowic, Bujakowa, Andrychowa, Międzybrodzia, Kobiernic). Łącznie jest to 48 osób. Książka zwiera wiele nowych faktów dotyczących historii Kęt i okolicy zwłaszcza nawiązujących do tradycji niepodległościowej. Uzupełnieniem ciekawego tekstu jest 87 zdjęć, często niepublikowanych. Wszystko wydane na papierze kredowym, co przyczynia się do wizualnej jakości publikacji.

Od środy, 27 marca br. książka do nabycia w naszym muzealnym sklepiku. Cena: 35 zł.

Spis treści

Wprowadzenie

I. W drodze do Legionów

II. Przygotowania wojskowe w „Sokole” i rozwój ruchu skautowego w Kętach

III. „Strzelecka gromada” w Kętach

IV. Okres mobilizacji i działalność niepodległościowa w Kętach do końca 1914 roku

V. Postój I Brygady w Kętach i działalność na rzecz Legionów w 1915 roku

VI. Wymarsz Brygady i dalsza działalność patriotyczna w Kętach do końca 1915 roku

VII. Postawy społeczeństwa Kęt w latach 1916–1918. Tarcza Legionów

VIII. Polityczne roszady

IX. Listopadowy przełom

X. Działalność Związku Legionistów Polskich i Związku Strzeleckiego w Kętach w latach II Rzeczpospolitej

Zakończenie

Biogramy (48 osób; Józef Adamaszek, Władysław Bartela, Tadeusz Bezwiński, Józef Bilczewski, Roman Bryzek, Józef Ćwiertnia, Jan Kanty Dwornik, Jan Kanty Gąsiorek, Karol Leon Grabowski, Kazimierz Jan Grabowski, Jan Handzlik, Emil Władysław Janicki, Józef Janikowski, Karol Tadeusz Karasiński, Stanisław Karcz, Franciszek Kasperek, Józef Kasperek, Karol Kasperek, Robert Kotlarczyk, Jan Kołodziejczyk ur. 1893 Kęty, Jan Kołodziejczyk ur. 1895 Bujaków, Jan Kostyński, Stanisław Józef Królicki, Jan Franciszek Kryska, Jan Kanty Leszczyński, Artur Kornel Łazarski, Franciszek Matusiak, Karol Michałkiewicz, Stanisław Gabriel Ptak, Jan Bronisław Rogalski, Kazimierz Sablik, Marceli Wiktor Siebert, Kazimierz Józef Singer, Tadeusz Edmund Skoczeń-Skoczyński, Franciszek Roman Stachowicz, Tomasz Świergot, Władysław Turczyn, Stanisław Tyrcha, Jan Kanty Wadoń, Józef Alojzy Wadoń, Andrzej Wróbel, Władysław Wydra, Wilhelm Wyrwiński, Jan Zajączek, Rudolf Zajączek, Tadeusz Kanty Zajączek, Stanisław Żurek)

Bibliografia

Wykaz skrótów

Indeks osób

Recenzja wydawnicza

pracy Marka Ciska, W kącie czy na froncie? Kęty wokół legendy legionowej. Kęty 2013, Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach, s. 176.

 "Uwagi ogólne.

   Recenzowana praca zaliczona być może do monografii historycznych typu mikroregionalnego i mikroproblemowego, dotyczy bowiem określonego środowiska społeczno-zawodowego (legionistów), związanego z miastem i powiatem Kęty i ramach chronologicznych obejmujących w zasadzie okres od 1914-1920. Zasadnicze rozważania autora poprzedza rozdział poświęcony genezie polskiego czynu zbrojnego w latach I wojny światowej, kończy zaś analiza procesu i istoty kształtowania się legendy legionowej oraz działalności Związku Legionistów. Istotnym wątkiem w rozważaniach Autora są również zagadnienia dotyczące postaw społecznych i świadomości narodowej mieszkańców regionu. Wiele uwagi poświęcił działalności „Strzelca” i „Sokoła”, pobytowi w Kętach I Brygady Legionów (chyba przesadą jest nazwanie Kęt „duchową stolicą Polski” (s. 79) oraz popularyzacji uczestników czynu legionowego z Kęt i najbliższej okolicy. Istotną i ważną cześć opracowania stanowią biogramy 47 członków „Strzelca” i „Sokoła” oraz legionistów z tych terenów (s. 126-158). W pracy znalazło się wiele nieznanych dotychczas historykom faktów  i zdarzeń, postaci mało znanych, społecznych i indywidualnych działań, które obrazują także mechanizmy kształtowania nowoczesnej świadomości społecznej mieszkańców regionu.

     Autor przeprowadził szerokie kwerendy archiwalne i bibliograficzne. Z archiwów wyzyskał: Archiwum Akt Nowych, Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, Archiwum Państwowe w Krakowie i Katowicach (Oddział w Oświęcimiu), Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, zbiory Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Archiwum Prowincjonalne Domu Sióstr Zmartwychwstanek w Kętach, Muzeum Katyńskie. Oddział Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach, Archiwum Parafii św. Katarzyny w Kętach.. Sięgnął do licznych wydawnictw źródłowych, w tym źródeł prasowych oraz opracowań. Skala przeprowadzonych kwerend jest imponująca i z pewnością bardzo czasochłonna. Pozwoliło to Autorowi na wiele wiarygodnych ustaleń faktograficznych oraz formułowanie ocen i wniosków. Tekst uzupełnia 66 ilustracji poprawnie opisanych oraz 21 fotografii osobowych.

      Cechą zasadniczą wykorzystanych przez Autora materiałów źródłowych jest ich ścisły związek z problematyką organizacyjną, społeczną i polityczną oraz postaciami przedmiotowymi opracowania. Obficie i wyczerpująco wyzyskana została tzw. literatura przedmiotu (opracowania zasadnicze, artykuły biograficzne, monografie i in.).

     Styl i język Autora odznaczają się komunikatywnością i rzeczowością, chociaż czasami wkrada się nieco ocen patetycznych, wynikających chyba z jego fascynacji podjętą problematyką badawczą.

[…]"

Kraków, 12 lutego 2013.            Dr hab. Józef Hampel