Godziny otwarcia Muzeum:
poniedziałek - nieczynne
wtorek - 10:00-15:00
środa - 10:00-15:00
czwartek - 12:00-17:00
piątek - 10:00-15:00
sobota - nieczynne
niedziela - 10:00-14:00
Opłata za zwiedzanie Muzeum:
bilet normalny - 8,00 zł
bilet ulgowy - 4,00 zł
opłata za przewodnika - 15 zł
w niedzielę - wstęp bezpłatny
Kontakt:
W 150-lecie wybuchu powstania styczniowego
2013-01-17

Fragment grobowca rodzinnego, w którym pochowano kęckiego powstańca Romana Zemanka. Zmarł on 17 lutego 1863 r. w wyniku ran odniesionych w bitwie pod Miechowem, cmentarz komunalny w Kętach
Udział kęczan w powstaniu styczniowym
22 stycznia 2013 r. mija 150 rocznica wybuchu powstania styczniowego, będącego najbardziej heroicznym zrywem narodowym Polaków w XIX w. O głównych założeniach powstania tak napisał wybitny historyk Jerzy Zdrada w jednym z artykułów w najnowszym wydaniu miesięcznika „Mówią wieki”: „Przystępowano do walki z Rosją w imię aktualnego od insurekcji kościuszkowskiej hasła „Całość – Wolność – Niepodległość”, stawiając za cel odbudowę państwa polskiego w granicach z 1772 roku. Miało to być państwo demokratyczne, tak jak definiowały programy niepodległościowe po 1831 roku, w którym zostaną przeprowadzone reformy polityczne i społeczne, w tym pełne uwłaszczenie chłopów. Państwo, w którym będzie obowiązywać równość wobec prawa, równouprawnienie narodowości, realizując ideę walki „za naszą i waszą wolność”. Przez kilkanaście miesięcy od stycznia 1863 r. aż do wiosny 1864 r. powstańcy, uzbrojeni gównie w kosy i drągi, rzadko w broń palną, toczyli nierówny bój z potężną armią rosyjską. Styczniowa insurekcja odbiła się szerokim echem w zaborach pruskim i austriackim. Z Galicji pochodziło wielu ochotników, którzy przekraczali kordon graniczny i zaciągali się do szeregów powstańczych.
W powstaniu styczniowym wzięli udział licznie także mieszkańcy Kęt oraz okolicznych miejscowości. Wśród kęczan którzy uczestniczyli w walkach z wojskami carskimi można wymienić: Romana Zemanka, Edmunda Krzysztoforskiego, Walentego Brydzińskiego, Józefa Kołodziejczyka, Jana Winklera, Walentego Orlickiego oraz Ignacego Komenderę. W jednym z najkrwawszych bojów na początku powstania styczniowego, w bitwie pod Miechowem 17 lutego 1863 r. śmiertelnie rany otrzymał Roman Zemanek, służący wcześniej jako oficer w armii austriackiej. Powstaniec ten został pochowany w grobowcu rodzinnym na kęckim cmentarzu komunalnym.
Kilkunastu mieszkańców Kęt oraz okolicznych miejscowości za udział w insurekcji zapłaciło zesłaniem w głąb Imperium Rosyjskiego. Wśród kęckich zesłańców można wymienić nazwiska Karola Gold, Pawła Jelonka, Antoniego Klimkiewicza, Zygfryda Kucza, Franciszka Lejbisko (Lebiska?), Adolfa Antoniego Lekajczyka oraz Ignacego Winklera. Do listy zesłańców trzeba jeszcze dołączyć 4 nazwiska powstańców, którzy pochodzili ze wsi leżących w pobliżu Kęt, byli to: Maciej Gawęda z Witkowic, Adam Jankowski z Kobiernic oraz Piotr Matuszkiewicz i Jędrzej Polcer z Bulowic. Zsyłki w głąb europejskiej części Rosji, bądź na Syberię były najpowszechniejszą represją, jaką stosowały władze carskie wobec schwytanych z bronią w ręku insurgentów.
Była też grupka powstańców, pochodzących z Królestwa Polskiego, którzy po upadku styczniowego zrywu schronili się w Kętach przed represjami władz carskich. Do grupki tej należeli: Eustachy Sokalski, Władysław Kułakowski, a także Benedyktowicz i Rębacz. Nie ulega wątpliwości, że najbardziej znanym z nich był Eustachy Sokalski, który w 1880 roku który zakupił znajdującą się przy rynku aptekę i osiedlił się w położonym nad Sołą miasteczku. Na początku 1915 roku u tego byłego powstańca styczniowego zamieszkał przez kilka tygodni dowódca I Brygady Legionów Polskich Józef Piłsudski.
Powstanie styczniowe zostało krwawo stłumione: blisko 20 tysięcy powstańców poległo w nierównych bojach z potężną armią rosyjską, tysiące innych zesłano na okrutną katorgę w głąb Imperium Rosyjskiego. W styczniowym zrywie nie mogło zabraknąć mieszkańców Kęt, Bulowic, Kobiernic czy Witkowic. Poświęcili oni wszystko aby wziąć udział w tym powstaniu, płacąc za to często cenę wolności, lub nawet życia.
dr Andrzej Małysa,
Muzeum w Kętach
Grób kęczanina Ignacego Komendery, uczestnika powstania styczniowego , cmentarz komunalny w Kętach | Krzyż upamiętniający symboliczną mogiłę uczestników powstania styczniowego – obywateli Kęt, cmentarz komunalny w Kętach. | Edmund Krzysztoforski powstaniec styczniowy, późniejszy burmistrz Kęt (Zbiory muzeum w Kętach, sygn. MK/H/1583) |