O Muzeum

Aktualności

Informator

Panorama Wnętrz

Galeria

Historia Kęt

Zabytki Kęt

Kontakt

Piątek, 19 kwietnia 2024


Ekspozycja historyczna:

Kęty, będące od czasów średniowiecza ośrodkiem rzemieślniczym, mogą poszczycić się bogatym zbiorem historycznych pamiątek związanych z cechami. Najstarszy przechowywany w muzeum dokument to zdobiony bogatą bordiurą rękopis na pergaminie z 1593 r., w którym władze miasta potwierdzają przywileje nadane cechowi piekarzy. Kolejnym cennym eksponatem jest dokument wydany przez cesarza austriackiego Franciszka II, potwierdzający przywileje Kęt z 1793 r.
Muzeum kęckie posiada znakomitą kolekcję ksiąg cechowych, z których najstarsze datują się na I poł. wieku XVII. Część z nich pochodzi z fundacji ks. Grzegorza Jana Zdziewojskiego - prebendarza nieistniejącego już kościoła pw. Świętego Krzyża w Kętach i opatrzona jest jego ex librisem. Wśród innych eksponatów związanych z kęckimi cechami prezentowane są tłoki pieczętne, krzyże cechowe: rzeźników z r. 1861 i krawców z roku 1912, XIX-wieczna drewniana imitacja monstrancji cechu krawców oraz skrzynie cechowe z XVIII i XIX w. W gablocie umieszczono cechowe dokumenty: korespondencję, akta sądowe itp. z w. XVII-XVIII, a także uniwersał dla organizacji cechowych Królestwa Galicji i Lodomerii oraz Księstw Oświęcimskiego i Zatorskiego, wydany we Lwowie w 1778 r.
Historię rzemiosła kęckiego uzupełniają eksponaty związane z późniejszym, XIX i XX-wiecznym rozwojem cechów oraz zakładów przemysłowych: wzorniki, dokumenty, fotografie oraz dyplomy.
Na ekspozycji miejsce znalazł także zbiór kartograficzny. Najstarsza z czterech prezentowanych map pochodzi z atlasu Orteliusza (wydanie z roku 1598). Karta ta zawiera trzy mapy: Pomorza, Inflant oraz Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego.
Kolejną grupę tematyczną stanowią pamiątki związane z postacią patrona miasta, św. Jana Kantego, m. in. Żywot i cuda wielebnego Jana Kantego (...) wybrany i spisany przez X. Adama Opatowiusza, wydany w Krakowie w roku 1632. Muzeum przechowuje także tablicę kamienną pochodzącą z pomnika św. Jana na Rynku z roku 1851 oraz Dziennik dochodów i wydatków Towarzystwa na dniu l-go stycznia 836 połączonego w celu wystawienia osoby (czyli statuy) kamiennej Świętego Jana z Kent na rynku w mieście Kentach.
Na ekspozycji znalazły się również pamiątki związane z historią i ikonografią miasta: fotografie burmistrzów Kęt, łańcuch naczelnika gminy z końca XIX w., bębenek miejskiego dobosza, a także bogaty zbiór pocztówek ukazujących Kęty od przełomu wieków XIX i XX do lat 40. XX w. Do najcenniejszych eksponatów w kolekcji kęckiego muzeum należą miejskie armatki, tzw. wiwatówki z inicjałami miasta, pochodzące z roku 1777 oraz wykonany na początku XX w. przez działającego w Kętach znakomitego snycerza Stanisława Jarząbka herb Kęt, pierwotnie umieszczony na kęckim ratuszu.
Portret miasta uzupełniają eksponaty związane z Ochotniczą Strażą Pożarną. Najbardziej spektakularne z nich to sztandar kęckiej straży z roku 1924 (z naszytymi elementami z wcześniejszego sztandaru z roku 1873) oraz paradne hełmy z końca XIX i początku XX w. Warto zainteresować się także unikatowym Regulaminem ogniowym dla miasta Kęty z 1892 r.
Sporo miejsca na ekspozycji poświęcono niespokojnej historii miasta w wieku XX i jej związku z wydarzeniami w kraju i na świecie. Bogaty zbiór tworzą pamiątki związane z działalnością Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Dzieje tej instytucji wpisują się w historię Kęt od roku 1901 do lat powojennych. W muzeum prezentowane są m. in.: drewniana tarcza "Sokoła" wykonana z okazji 25-lecia istnienia towarzystwa w 1926 r., dyplom dla Franciszka Bezwińskiego autorstwa Stanisława Jarząbka młodszego, nadany w 35-lecie pracy na niwie sokolej w 1936 r. a także fotografie, księgi kasowe i wpisowe członków oraz umundurowanie sokolnika.
W ramach "niepodległościowego" bloku w sali historycznej muzeum prezentowane są również eksponaty związane z pobytem w mieście marszałka Józefa Piłsudskiego i jego legionistów w 1915 r. Są to: marmurowa tablica ufundowana przez Związek Legionistów Polskich Oddział Kęty i Zarząd Miasta w r. 1938, pierwotnie wmurowana na domu, gdzie stacjonował komendant, drewniana tarcza "Miasto Kęty Legionom Polskim" z 1916 r, będąca symbolicznym poświadczeniem zbiórki środków na fundusz wdów i sierot po legionistach, przeprowadzanej przez Naczelny Komitet Narodowy w Galicji, nabijana gwoździami z nazwiskami donatorów - ówczesnej elity Kęt. Ponad gablotą mieszczącą m. in. zdjęcia marszałka, legionistów w Kętach, odznaczenia z okresu I wojny światowej i II Rzeczpospolitej oraz unikatowe fotografie z pogrzebu J. Piłsudskiego w Krakowie w 1935 r., znajduje się olejny portret Józefa Piłsudskiego w stroju marszałka Wojska Polskiego pędzla kęckiego artysty Edwarda Grabowskiego (1904-1966) z 1936 r. Na uwagę zasługują dwa drzeworyty z lat 30. XX w., przedstawiające prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego autorstwa Pawła Stellera.
W kolejnej gablocie znalazły miejsce pamiątki z czasów II wojny światowej i lat okupacji, dokumentujące losy kęczan, zarówno w mieście, jak i podczas wojennej tułaczki.
Odrębną część ekspozycji stanowi prezentacja kęckich szkół. Oglądać możemy tu m. in. sztandar Szkoły Powszechnej VII-klasowej Męskiej im. św. Jana Kantego z 1928 r, tablicę ze szkoły żeńskiej im. św. Jadwigi, marmurową płytę upamiętniającą powstanie w Kętach pierwszego gimnazjum w 1931 r. Kolekcję uzupełniają archiwalne fotografie, przedstawiające nauczycieli i wychowanków kęckich placówek. Obok kilka pamiątek związanych z historią sportu w Kętach, m.in. sztandar Towarzystwa Sportowego "Hejnał" z roku 1921.
Kolejny dział poświęcony został wyposażeniu dawnej apteki, na ekspozycji prezentowane są m. in.: XIX-wieczna stągiew do fermentacji leków, waga laboratoryjna, szklane naczynia apteczne oraz recepty z najstarszej kęckiej apteki. Eustachego Sokalskiego.

<< POWRÓT